Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11: Lịch sử, ý nghĩa & hoạt động tri ân

Tại sao Ngày Nhà giáo Việt Nam lại được chọn là 20/11? Nguồn gốc của ngày này đến từ đâu, và tại sao nó lại trở thành dịp tri ân đặc biệt đến vậy? Với vai trò là người nghiên cứu và chia sẻ kiến thức trong lĩnh vực văn hóa – giáo dục, tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu sâu sắc về lịch sử, ý nghĩa và các hoạt động tiêu biểu gắn liền với ngày 20/11.

1. Ngày Nhà giáo Việt Nam là ngày nào? Rơi vào thứ mấy?

Nếu bạn từng thắc mắc vì sao tháng 11 lại trở nên đặc biệt trong môi trường học đường Việt Nam, thì câu trả lời nằm ở ngày 20/11 - Ngày Nhà giáo Việt Nam, một dịp lễ lớn được cả xã hội ghi nhận và tri ân những người làm trong ngành giáo dục.

Đây là ngày lễ chính thức được tổ chức trên toàn quốc, dành để tôn vinh, tri ân và ghi nhận công lao của các thầy cô giáo, những người đã và đang gắn bó với sự nghiệp “trồng người”.

Một trong những câu hỏi phổ biến mỗi dịp tháng 11 về là: “Năm nay, ngày 20/11 rơi vào thứ mấy?” Câu hỏi tưởng chừng đơn giản này lại gắn liền với tâm lý chuẩn bị của nhiều người - từ lịch nghỉ học, kế hoạch tổ chức lễ tri ân cho đến việc sắp xếp thời gian đi thăm thầy cô.

👉 Năm 2025, Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 rơi vào Thứ Năm.

Giờ đây khi đã biết rõ ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 là khi nào và rơi vào thứ mấy, có lẽ bạn sẽ tự hỏi: ngày lễ này xuất phát từ đâu, và vì sao lại có ý nghĩa đặc biệt đến vậy trong lòng người Việt?

Hãy cùng tôi tiếp tục tìm hiểu trong phần tiếp theo: Lịch sử ra đời và ý nghĩa của ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 để hiểu sâu hơn vì sao nghề giáo lại được trân trọng như một biểu tượng văn hóa.

2. Lịch sử ra đời và ý nghĩa của ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11

Ngày 20/11 bắt nguồn từ đâu?

Không nhiều người biết rằng, Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 có nguồn gốc từ một sự kiện mang tính quốc tế, cụ thể là từ tổ chức Fédération Internationale Syndicale des Enseignants (FISE) - Liên hiệp quốc tế các công đoàn giáo dục, được thành lập năm 1946 tại Paris.

Vào ngày 20/11/1958, tổ chức này đã phát động một bản Hiến chương các nhà giáo. Tài liệu này không chỉ nêu rõ vai trò quan trọng của nghề giáo mà còn kêu gọi bảo vệ quyền lợi chính đáng của giáo viên trên toàn thế giới. Việt Nam là một trong những quốc gia hưởng ứng sớm nhất bản hiến chương này. Chính vì thế, ngày 20/11 được chọn làm ngày kỷ niệm hàng năm để tôn vinh đội ngũ nhà giáo Việt Nam.

Đến năm 1982, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã chính thức ban hành quyết định số 167-HĐBT công nhận 20/11 là Ngày Nhà giáo Việt Nam và tổ chức trên quy mô toàn quốc. Từ đó đến nay, ngày 20/11 đã trở thành một trong những dịp lễ quan trọng nhất trong đời sống giáo dục và văn hóa nước nhà.

Nguồn trích dẫn: https://vi.wikipedia.org/wiki/Ngày_Nhà_giáo_Việt_Nam

Ý nghĩa sâu sắc của ngày 20/11 trong đời sống xã hội

Ngày Nhà giáo Việt Nam là một ngày của cảm xúc, của lòng biết ơn được lan tỏa khắp mọi thế hệ.

Đây là cơ hội để:

• Học sinh và phụ huynh bày tỏ lòng tri ân chân thành đến những người đã dìu dắt mình.
• Các nhà quản lý giáo dục, chính quyền và xã hội nhìn lại vai trò thiết yếu của người thầy trong xây dựng nguồn nhân lực và đạo đức công dân.
• Thầy cô giáo được tiếp thêm động lực tinh thần, nhất là trong bối cảnh ngành giáo dục ngày càng gặp nhiều thách thức từ đổi mới chương trình, áp lực nghề nghiệp đến đời sống cá nhân.

Đồng hành cùng một trường THCS ở Hà Nội trong chương trình kỷ niệm 20/11 cách đây vài năm. Điều tôi nhớ mãi không phải là sân khấu hoành tráng, mà là khoảnh khắc một cựu học sinh đứng lên giữa hội trường đông nghịt người, rưng rưng chia sẻ rằng chính cô giáo Văn năm lớp 8 là người duy nhất tin vào khả năng viết lách của em. Bây giờ, em là một biên tập viên truyền hình.

Giây phút ấy khiến tôi nhận ra rằng: ý nghĩa sâu sắc nhất của ngày 20/11 không nằm ở nghi thức hay món quà, mà nằm ở những kết nối vô hình, nơi học trò cũ nhớ về người đã thay đổi cuộc đời mình chỉ bằng một lời động viên.

Để dễ hình dung hơn, hãy tưởng tượng: Nếu ngày Tết là dịp để con cháu về thăm ông bà, cha mẹ thì ngày 20/11 chính là “Tết của tri thức”, nơi mỗi học sinh quay về với người đã gieo hạt mầm tư duy, nhân cách cho mình.

Với tôi, việc đưa con nhỏ đến thăm cô giáo mầm non cũ của bé là hành động lễ nghĩa hơn nữa là một bài học thực tế về lòng biết ơn được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Giờ đây, khi đã hiểu được nguồn gốc lịch sử và ý nghĩa xã hội - cảm xúc của ngày Nhà giáo Việt Nam, bạn có thể dễ dàng lý giải vì sao dịp 20/11 luôn được tổ chức với rất nhiều hoạt động phong phú và giàu tính nhân văn đến vậy.

Cùng khám phá chi tiết hơn trong phần tiếp theo: Hoạt động tri ân nổi bật trong Ngày Nhà giáo Việt Nam.

3. Hoạt động tri ân nổi bật trong Ngày Nhà giáo Việt Nam

Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 từ lâu là một ngày lễ mang tính biểu tượng trong ngành giáo dục và là dịp để cộng đồng xã hội cùng nhau thể hiện lòng biết ơn với những người thầy, người cô đã tận tụy cống hiến cho sự nghiệp “trồng người”. Qua thời gian, các hoạt động tri ân không ngừng được đổi mới cả về hình thức lẫn chiều sâu giá trị.

Những hoạt động tri ân tiêu biểu, được tổ chức rộng khắp từ cấp học mầm non đến đại học, cũng như trong các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp có liên quan đến giáo dục.

Tổ chức lễ mít-tinh, văn nghệ và phát động thi đua trong trường học

Hầu hết các trường học trên cả nước đều tổ chức lễ mít-tinh, tọa đàm hoặc chương trình văn nghệ chào mừng 20/11. Dịp để học sinh, giáo viên và lãnh đạo nhà trường cùng nhìn lại hành trình đã qua, vinh danh những thầy cô có thành tích nổi bật và gắn kết tập thể sư phạm.

Trong nhiều năm đồng hành cùng các đơn vị giáo dục xây dựng nội dung truyền thông, tôi nhận thấy rằng những chương trình văn nghệ tự dàn dựng như kịch ngắn về tình thầy trò hay múa truyền thống thường tạo cảm xúc mạnh mẽ hơn cả. Không ít thầy cô đã rơi nước mắt khi thấy học trò mình hóa thân thành hình ảnh giáo viên trên sân khấu giản dị, chân thật mà đầy xúc động.

Viết thư tay, làm thiệp, gửi lời chúc online 

Ở thời đại số hóa, việc gửi lời chúc qua mạng xã hội, email hay video vẫn giữ nguyên giá trị tinh thần. Tuy nhiên, những tấm thiệp viết tay, thư cảm ơn được gấp cẩn thận trong phong bì lại mang đến cảm giác ấm áp và trân trọng đặc biệt như một dấu ấn cá nhân không thể thay thế.

Một lần được mời làm giám khảo cuộc thi viết thư tri ân thầy cô tại một trường cấp 3. Trong số hàng chục bức thư gửi về, có một em học sinh lớp 10 đã viết:

“Con vẫn chưa bao giờ dám nói lời cảm ơn thầy vì nghĩ rằng mình chưa đủ giỏi. Nhưng hôm nay, con hiểu rằng tri ân không cần hoàn hảo chỉ cần chân thành.”

Bức thư ngắn ấy không chỉ đoạt giải cao, mà còn khiến chính thầy giáo được nhắc tên lặng người trong xúc động.

Tổ chức họp lớp, thăm lại thầy cô cũ

Với những thế hệ học sinh đã ra trường, 20/11 là dịp để họp lớp, quay lại thăm trường xưa và tri ân những người thầy từng dạy dỗ mình. Dù chỉ là bó hoa nhỏ, một cuộc gọi điện thoại hay lời chúc qua Zalo, Facebook, thì sự kết nối ấy vẫn là điều quý giá nhất mà người thầy mong chờ.

Doanh nghiệp, tổ chức cùng lan tỏa thông điệp tri ân

Không chỉ học sinh, giáo viên, nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực giáo dục, xuất bản, công nghệ, thương mại… cũng triển khai các chiến dịch truyền thông hướng về ngày 20/11. Điều đó thể hiện trách nhiệm xã hội và góp phần tạo nên môi trường tôn vinh tri thức rộng khắp.

Từ những lễ tri ân long trọng đến những hành động giản dị, tất cả đều cho thấy một điều: lòng biết ơn thầy cô luôn hiện diện trong từng cử chỉ - dù lớn hay nhỏ. Nhưng nếu bạn vẫn đang băn khoăn không biết nên thể hiện tình cảm thế nào cho thật ý nghĩa, phần tiếp theo sẽ gợi ý cụ thể và thực tế để bạn bày tỏ lòng biết ơn một cách sâu sắc và phù hợp nhất.

Mời bạn tiếp tục với phần 4: Gợi ý cách thể hiện lòng biết ơn thầy cô một cách ý nghĩa

4. Gợi ý cách thể hiện lòng biết ơn thầy cô một cách ý nghĩa

Lòng biết ơn khi được thể hiện đúng lúc, đúng cách có sức lan tỏa lớn hơn bất kỳ món quà vật chất nào. Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 chính là thời điểm đặc biệt để bạn gửi đến những người thầy, người cô đáng kính lời cảm ơn trọn vẹn nhất. Sự chân thành và tính cá nhân hóa luôn là yếu tố then chốt để tạo nên một hành động tri ân ý nghĩa.

Những cách thể hiện lòng biết ơn phù hợp với từng đối tượng và hoàn cảnh từ học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường đến những người đã trưởng thành, đi làm.

Gửi thư tay hoặc lời nhắn viết tay

Trong một thế giới kỹ thuật số, sự hiện diện của một bức thư tay hay một tấm thiệp viết tay lại trở nên hiếm hoi và vì thế càng quý giá. Những dòng chữ nắn nót viết bằng tay luôn chứa đựng nhiệt độ cảm xúc thật sự không thể sao chép bằng email hay tin nhắn.

Một học sinh lớp 9 gửi cô giáo dạy Toán trong một chiến dịch truyền thông 20/11. Trong thư, em chia sẻ:

“Cô là người đầu tiên nói với em rằng: em làm được. Không phải vì em giỏi, mà vì cô tin vào điều đó.”

Mỗi từ đều khiến người đọc cảm thấy được chạm tới. Cô giáo đã in bức thư ấy, ép plastic, và giữ trong ngăn bàn suốt nhiều năm.

Quà tặng tinh tế, đúng sở thích

Một món quà không cần đắt tiền, nhưng nên thể hiện được sự thấu hiểu và tấm lòng. Ví dụ: nếu thầy cô yêu sách, một quyển sách có lời đề tặng cá nhân là lựa chọn tuyệt vời. Nếu thầy cô quan tâm đến sức khỏe, những sản phẩm như trà thảo mộc, tinh dầu hoặc máy massage cầm tay nhỏ gọn sẽ rất thiết thực.

Theo khảo sát của Shopee Việt Nam trong mùa 20/11 năm 2023 (nguồn: Shopee Vietnam, Báo cáo hành vi tiêu dùng mùa lễ tri ân), top 3 món quà được học sinh - sinh viên lựa chọn nhiều nhất bao gồm:

• Sách tri ân, truyện ký tặng giáo viên (38%)
   
• Mỹ phẩm chăm sóc sức khỏe như sữa tắm, tinh dầu (27%)
   
• Cây xanh mini, đồ trang trí bàn làm việc (20%)

Gợi ý cho một nhóm học sinh thiết kế lịch để bàn cá nhân hóa, có in ảnh lớp và ghi chú những kỷ niệm học trò. Khi trao tặng, cô giáo xúc động chia sẻ rằng đó là món quà “không giống bất kỳ món quà nào khác” bởi nó gắn với những con người cụ thể, khoảnh khắc cụ thể.

Gửi lời cảm ơn qua mạng xã hội hoặc video 

Nếu bạn không thể trực tiếp đến thăm thầy cô, một video lời chúc ngắn, bài viết cảm ơn trên Facebook cá nhân, hoặc bài đăng chung trong nhóm lớp cũng là cách đầy ý nghĩa. Nhiều bạn trẻ hiện nay còn sử dụng TikTok, Instagram để chia sẻ lại kỷ niệm với thầy cô, qua các trend hoặc clip ngắn mang tính sáng tạo, gần gũi.

Một chiến dịch social video cho một trường quốc tế tại TP.HCM, mỗi học sinh lớp 12 được yêu cầu quay một đoạn video ngắn (dưới 30 giây), trả lời câu hỏi: "Nếu chỉ nói 1 câu với cô giáo chủ nhiệm, em sẽ nói gì?"

Khi các clip này được phát trong buổi lễ 20/11, tôi tận mắt thấy cô giáo cười qua nước mắt. Đó không còn là lời cảm ơn, mà là sự kết nối tình cảm thực sự giữa người dạy và người học.

Trở về thăm lại - hành động nói thay mọi lời

Không có gì làm thầy cô hạnh phúc hơn việc gặp lại học trò cũ trưởng thành và sống tử tế. Dù đã ra trường 5, 10 hay 20 năm, việc quay trở lại thăm thầy cô không phải với quà, mà với sự hiện diện luôn là một món quà vô giá.

Khi phỏng vấn một thầy giáo dạy Văn đã nghỉ hưu tại Hải Phòng. Khi hỏi ông món quà đáng nhớ nhất từng nhận được dịp 20/11, ông kể:

“Đó là hôm có học trò cũ về, không báo trước, chỉ mang theo một bức ảnh cũ hồi đi thực tế năm lớp 11. Cả hai nhìn nhau mà im lặng, không nói được gì. Thế mà ấm lòng.”

Dù bạn còn là học sinh, đã đi làm, hay đang ở xa thầy cô, hãy nhớ rằng: biết ơn là một dạng năng lượng khi được thể hiện đúng cách, sẽ lan tỏa ra cả những điều tốt đẹp khác trong cuộc sống.

Việc tri ân thầy cô không cần rập khuôn hay phô trương. Quan trọng nhất là sự chân thành, và càng ý nghĩa hơn khi bạn tìm thấy cách thể hiện phù hợp với hoàn cảnh và tính cách riêng của mình.

Qua bài viết này, tôi hy vọng bạn đã có cái nhìn toàn diện hơn về Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 từ lịch sử, ý nghĩa đến các hình thức tri ân phù hợp. Mỗi hành động xuất phát từ lòng biết ơn đều có thể lan tỏa giá trị nhân văn bền vững trong xã hội hôm nay.