Noel ngày mấy? Ý nghĩa và những điều thú vị về Giáng Sinh

Mỗi dịp tháng 12 về, tôi lại nhớ đến câu hỏi quen thuộc: “Noel ngày mấy?” Không chỉ đơn thuần là một ngày lễ, Giáng Sinh còn là biểu tượng của hy vọng, yêu thương và đoàn tụ. 

Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ với bạn những thông tin chuẩn xác về nguồn gốc, ý nghĩa và cả những điều thú vị ít ai biết để bạn hiểu sâu hơn về ngày lễ đặc biệt này.

1. Noel ngày mấy? Nguồn gốc và lịch sử ngày lễ Giáng Sinh

Noel hay còn gọi là Giáng Sinh là một trong những ngày lễ lớn nhất và mang ý nghĩa sâu sắc nhất trong năm đối với người theo đạo Kitô và hàng tỷ người trên khắp thế giới. Nhưng Noel chính xác là vào ngày nào? Và tại sao ngày đó lại được chọn để kỷ niệm sự kiện đặc biệt này? Đây là câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại ẩn chứa nhiều tầng lớp lịch sử, tôn giáo và văn hóa đáng để tìm hiểu.

1.1. Noel là ngày nào? 

Theo truyền thống Kitô giáo và lịch phụng vụ, Noel chính thức được tổ chức vào ngày 25/12 hằng năm, kỷ niệm ngày Chúa Giêsu ra đời. Tuy nhiên, đêm 24/12, còn gọi là đêm vọng Giáng Sinh, mới là thời điểm diễn ra nhiều hoạt động đặc sắc như lễ canh thức, hát thánh ca và các bữa tiệc mừng ấm cúng trong các gia đình Công giáo. 

Trong năm 2025, Noel sẽ rơi vào Thứ Năm, ngày 25/12/2025, một thời điểm lý tưởng giữa tuần để các gia đình sắp xếp công việc, nghỉ ngơi và cùng nhau đón một mùa lễ trọn vẹn, đầm ấm.

1.2. Nguồn gốc ngày lễ Noel

Tên gọi "Noel" xuất phát từ từ "Noël" trong tiếng Pháp cổ, có nghĩa là “ngày sinh”. Trong tiếng Anh, từ “Christmas” được ghép từ “Christ” (Đấng Cứu Thế) và “Mass” (Thánh lễ), nghĩa là “Thánh lễ mừng Chúa Giêsu ra đời”.

Về mặt tôn giáo, Noel là ngày tưởng niệm sự kiện Chúa Giêsu, con của Thiên Chúa, được sinh ra trong máng cỏ tại Bethlehem, theo kinh thánh Tân Ước. Dù không có ghi chép chính xác về ngày sinh, nhưng Giáo hội Công giáo vào thế kỷ IV đã chọn ngày 25/12 để tổ chức kỷ niệm, thay thế cho Lễ hội Thần Mặt Trời (Sol Invictus) của người La Mã. Đây là bước đi chiến lược để hội nhập tôn giáo mới vào văn hóa cổ truyền mà không gây xáo trộn xã hội.

1.3. Lịch sử phát triển và lan rộng của lễ Giáng Sinh

Lễ Giáng Sinh bắt đầu được tổ chức chính thức từ khoảng năm 336 Tây Lịch Kỷ Nguyên, dưới thời Hoàng đế Constantine ( vị hoàng đế La Mã đầu tiên theo Kitô giáo). Tuy nhiên, mãi đến thế kỷ V, ngày 25/12 mới được tuyên bố là ngày lễ chính thức của toàn thể Giáo hội Công giáo.

Trong suốt Trung Cổ, lễ Giáng Sinh được tổ chức chủ yếu với các nghi thức tôn giáo. Nhưng từ thế kỷ XIX trở đi, cùng với sự phát triển của ngành in ấn, âm nhạc, thương mại và đặc biệt là văn học, hình ảnh về ông già Noel, cây thông, bản nhạc lễ hội... đã dần trở nên phổ biến, thậm chí vượt ra ngoài cộng đồng Kitô hữu.

Đáng chú ý là vào năm 1823, bài thơ “A Visit from St. Nicholas” (Thăm ông già Noel) ra đời và định hình gần như toàn bộ hình ảnh Santa Claus hiện đại: râu trắng, bụng to, cưỡi tuần lộc, phát quà ban đêm... Từ đó, Giáng Sinh chính thức bước vào kỷ nguyên đại chúng, trở thành ngày lễ toàn cầu.

1.4. Lịch tổ chức lễ Giáng Sinh tại các quốc gia

Dù cùng kỷ niệm Giáng Sinh vào khoảng cuối tháng 12, nhưng các nước trên thế giới có cách tổ chức lễ này rất khác nhau:

• Ở phương Tây: Đêm 24/12 là thời khắc quan trọng nhất, mọi gia đình quây quần, ăn tối, trao quà và cùng tham gia các buổi lễ tại nhà thờ. Ngày 25/12 là ngày nghỉ lễ chính thức ở hầu hết các quốc gia châu Âu, Mỹ, Canada…
• Tại Nga, Ukraine và một số nước Chính Thống giáo Đông phương, Giáng Sinh lại được tổ chức vào ngày 7/1 theo lịch Julian, muộn hơn 13 ngày so với lịch Gregory đang được sử dụng phổ biến hiện nay.
• Ở Việt Nam, dù không phải quốc gia đa số theo đạo Kitô, nhưng không khí Giáng Sinh vẫn rất rộn ràng tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng... Các trung tâm thương mại, nhà thờ và khu phố chính đều được trang hoàng lộng lẫy từ đầu tháng 12. Đêm 24/12 trở thành một "lễ hội đường phố" thực sự, nơi mọi người bất kể tôn giáo đều cùng nhau xuống phố, tận hưởng không khí ấm áp và lung linh của mùa lễ.

Sau khi hiểu rõ “Noel ngày mấy” và hành trình hình thành ngày lễ này, bạn hãy cùng tôi khám phá sâu hơn về ý nghĩa đặc biệt của Giáng Sinh trong tôn giáo, văn hóa và đời sống hiện đại.

2. Ý nghĩa của ngày Giáng Sinh trong văn hóa và tôn giáo

2.1. Ý nghĩa tôn giáo

Đối với hơn 2,3 tỷ tín hữu Kitô giáo trên thế giới, Giáng Sinh là một sự kiện, một nền tảng, một đức tin. Ngày 25/12 kỷ niệm sự giáng sinh của Chúa Giêsu, Đấng được xem là Con Thiên Chúa, được sai đến trần gian để cứu rỗi nhân loại. Sự kiện này mang ý nghĩa thần học sâu sắc: ánh sáng đến thế gian, hy vọng thay thế tuyệt vọng, tình yêu vượt lên mọi tội lỗi.

Trong giáo lý, việc Chúa chọn giáng sinh trong máng cỏ nghèo khó đã truyền tải thông điệp mạnh mẽ, ơn cứu độ dành cho mọi người từ người quyền quý đến người thấp hèn. Chính vì vậy, Giáng Sinh là niềm vui và là lời nhắc nhở về lòng khiêm nhường, tha thứ và bác ái.

Các thánh lễ, hoạt cảnh tái hiện đêm giáng sinh và bài hát “Đêm thánh vô cùng” vừa là một nghi thức, vừa là một cách để tín hữu sống lại và cảm nhận chân thực giá trị cốt lõi của đức tin mình đang theo đuổi.

2.2. Ý nghĩa văn hóa, xã hội

Bên ngoài ý nghĩa tôn giáo, Giáng Sinh đã vượt qua ranh giới tín ngưỡng để trở thành một nét văn hóa phổ quát, được đón nhận và hưởng ứng bởi cả những cộng đồng không theo Kitô giáo. Ở nhiều quốc gia châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Việt Nam, dù không tổ chức lễ theo nghi thức tôn giáo, nhưng người dân vẫn hào hứng trang trí, gửi thiệp chúc mừng và quây quần bên nhau trong những bữa tiệc cuối năm ấm cúng.

Điều gì khiến Giáng Sinh được yêu mến rộng rãi đến vậy? Có lẽ là bởi nó đánh thức những cảm xúc tích cực nhất trong mỗi con người, mong muốn được yêu thương, được cho đi, được trở về bên gia đình. Trong xã hội hiện đại, nơi guồng quay công việc dễ khiến con người trở nên xa cách thì Giáng Sinh chính là dịp để “chậm lại”, kết nối, và hồi phục năng lượng cảm xúc.

2.3. Ý nghĩa kinh tế - thương mại

Không thể phủ nhận rằng, trong xã hội hiện đại, Giáng Sinh cũng mang một giá trị kinh tế to lớn. Tại các nước phương Tây, mùa Noel thường bắt đầu từ cuối tháng 11, sau ngày Black Friday đánh dấu chuỗi sự kiện mua sắm cuối năm.

Doanh nghiệp trên toàn cầu thường tận dụng thời điểm này để tăng cường khuyến mãi, nâng cao trải nghiệm khách hàng và thúc đẩy doanh thu. Tại Việt Nam, tuy không phải là ngày lễ chính thức, nhưng Giáng Sinh vẫn là dịp vàng để các thương hiệu tổ chức ưu đãi, ra mắt bộ sưu tập mùa đông, hoặc đơn giản là trang trí cửa hàng để thu hút khách hàng ghé thăm.

Khi ta đã hiểu rằng ngày lễ Giáng Sinh là biểu tượng đa tầng ý nghĩa trong đức tin, văn hóa và kinh tế, thì việc khám phá những điều thú vị ít ai biết về ngày Noel sẽ càng khiến chúng ta trân trọng hơn giá trị của dịp lễ này.

3. Những điều thú vị về Giáng Sinh có thể bạn chưa biết

Nếu như những ngọn đèn rực rỡ, bản nhạc "Jingle Bells" quen thuộc hay hình ảnh ông già Noel đã trở thành "biểu tượng" không thể thiếu trong dịp lễ Giáng Sinh, thì phía sau những điều tưởng chừng như quen thuộc đó lại là những sự thật bất ngờ và thú vị mà không phải ai cũng biết.

3.1. Ông già Noel từng mặc đồ xanh lá, trắng và nâu

Hình ảnh ông già Noel mặc bộ đồ đỏ trắng như hiện nay thực chất chỉ phổ biến từ thế kỷ 20. Trước đó, ông thường xuất hiện với trang phục xanh lá cây, trắng hoặc nâu, phản ánh hình tượng một "người rừng" tốt bụng trong văn hóa dân gian châu Âu.

Cho đến năm 1931, nhãn hàng Coca-Cola tung ra chiến dịch quảng cáo mùa lễ hội với hình ảnh ông già Noel mập mạp, râu trắng, mặc bộ đồ đỏ trắng tươi tắn, đúng màu sắc thương hiệu. Từ đó đến nay, hình tượng ấy gần như "đóng khung" trong nhận thức toàn cầu.

3.2. Cây thông Noel bắt nguồn từ nghi lễ ngoại giáo

Chúng ta thường thấy cây thông được đặt giữa nhà, trang trí bằng đèn và ngôi sao, nhưng ít ai biết cây thông từng là biểu tượng của sự sống vĩnh hằng trong tín ngưỡng cổ xưa của người Celt và Bắc Âu. Khi Kitô giáo truyền bá đến các vùng đất này, Giáo hội đã "Kitô hóa" biểu tượng cây thông, gắn nó với niềm tin vào Chúa và hy vọng mùa xuân mới.

Ngày nay, cây thông Noel còn là biểu tượng của sự đoàn viên và tinh thần gia đình, đặc biệt khi mọi người cùng nhau trang trí và thắp sáng nó vào đêm 24/12.

3.3. Bản nhạc “Jingle Bells” vốn không phải dành cho Giáng Sinh

Ít ai ngờ rằng ca khúc "Jingle Bells" một trong những bài hát nổi tiếng nhất dịp Noel, thực chất được sáng tác cho dịp Lễ Tạ Ơn. Tác giả James Lord Pierpont viết bài hát này vào năm 1857 với tên gốc “One Horse Open Sleigh”, mô tả cảnh trượt tuyết vui nhộn ở New England.

Tuy nhiên, giai điệu tươi vui và lời ca dễ nhớ đã khiến "Jingle Bells" nhanh chóng trở thành bản nhạc được yêu thích nhất mỗi mùa đông và "vô tình" trở thành nhạc nền chính thức cho Giáng Sinh trên toàn thế giới.

3.4. Những món ăn chỉ xuất hiện vào dịp Noel

Tại nhiều quốc gia phương Tây, ẩm thực Giáng Sinh mang tính biểu tượng rất cao. Chẳng hạn như:

• Bánh khúc cây (Yule Log): Mô phỏng khúc gỗ lớn được đốt suốt mùa đông, biểu tượng của ánh sáng và sự ấm áp.
• Gà tây nướng: Truyền thống từ Lễ Tạ Ơn kéo dài sang Giáng Sinh.
• Kẹo que đỏ trắng (candy cane): Biểu tượng của cây gậy người chăn cừu - liên hệ đến Chúa Giêsu, với hai màu đỏ trắng tượng trưng cho sự trong trắng và máu cứu độ.

Khi tôi tham dự một bữa tối Giáng Sinh tại Pháp, việc mọi người cùng nhau cắt bánh Yule Log trong ánh nến lung linh thực sự khiến tôi cảm nhận được một điều sâu sắc rằng ẩm thực cũng là một phần quan trọng để lưu giữ ký ức văn hóa và kết nối thế hệ.

3.5. Có nơi tổ chức Giáng Sinh… giữa tháng 7

Nghe có vẻ lạ, nhưng hoàn toàn có thật! Ở một số nơi tại Úc hoặc New Zealand, Giáng Sinh diễn ra đúng vào mùa hè. Vì thế, nhiều người tổ chức thêm “Christmas in July” - một phiên bản Noel giữa mùa đông để tạo không khí lạnh giá giống phương Bắc, giúp trải nghiệm Giáng Sinh trở nên “đúng điệu” hơn.

3.6. Những kỷ lục Giáng Sinh khiến bạn bất ngờ

• Cây thông Noel nhân tạo cao nhất thế giới: cao 72m tại Sri Lanka (2016)
• Lá thư gửi ông già Noel dài nhất: hơn 120.000 chữ do học sinh ở Phần Lan thực hiện
• Bức tranh ông già Noel bằng socola lớn nhất: nặng tới 3 tấn!

Những điều thú vị ấy giúp ta hiểu rõ hơn về nguồn gốc các biểu tượng quen thuộc cũng như gợi mở nhiều sắc màu văn hóa rất riêng của từng vùng đất. Và khi các yếu tố biểu tượng được “biến hóa” thành hoạt động thực tiễn, người ta bắt đầu đón Giáng Sinh bằng vô vàn hình thức sống động.

Vậy, các hoạt động phổ biến trong mùa Giáng Sinh hiện nay là gì? Hãy cùng tôi tiếp tục khám phá ở phần tiếp theo.

4. Hoạt động phổ biến trong mùa Giáng Sinh

Giáng Sinh là một mùa lễ hội kéo dài với vô vàn hoạt động ý nghĩa và giàu cảm xúc. Từ góc nhìn văn hóa xã hội, mùa Giáng Sinh được ví như “chất xúc tác” gắn kết con người lại gần nhau hơn, qua những hành động tuy nhỏ nhưng chan chứa yêu thương.

Những hoạt động dưới đây đã trở thành biểu tượng sống động của mùa Giáng Sinh tại nhiều quốc gia, trong đó có cả Việt Nam, nơi không chính thức tổ chức Noel như một ngày lễ quốc gia, nhưng lại đón nhận nó một cách rất tự nhiên và nồng nhiệt.

4.1. Trang trí cây thông, nhà cửa và không gian sống

Trang trí cây thông Noel là một trong những hoạt động mang tính biểu tượng nhất của mùa Giáng Sinh. Từ hộ gia đình đến khách sạn, trung tâm thương mại hay nhà thờ, hình ảnh cây thông lấp lánh ánh đèn, rực rỡ quả châu và ngôi sao trên đỉnh luôn là trung tâm của không gian lễ hội.

Không khí trang trí không chỉ dừng ở cây thông. Nhiều gia đình còn làm vòng nguyệt quế, treo tất Giáng Sinh, trang trí cửa sổ, ban công, thậm chí cả... thú cưng. Một số nơi còn tổ chức cuộc thi trang trí Giáng Sinh để tăng sự gắn kết cộng đồng.

Ở Đức, truyền thống “Advent Calendar” (lịch Mùa Vọng) cũng rất đặc biệt, mỗi ngày từ 1 đến 24/12, trẻ em sẽ mở một ô lịch và nhận một món quà nhỏ, như bánh kẹo hoặc thông điệp ý nghĩa.

4.2. Gửi thiệp và tặng quà Giáng Sinh

Không phải ngẫu nhiên mà mùa Giáng Sinh cũng được gọi là “mùa của sự trao đi”. Việc tặng quà cho nhau, đặc biệt là cho trẻ nhỏ được xem như một cách thể hiện tình cảm, lòng biết ơn và mong ước tốt lành cho năm mới.

Kèm theo đó là thiệp Giáng Sinh, thứ mà tôi luôn cảm thấy rất thi vị. Trong thời đại của tin nhắn nhanh và mạng xã hội, một tấm thiệp viết tay, dù đơn giản, vẫn khiến người nhận cảm thấy được trân trọng. Cá nhân tôi vẫn giữ những tấm thiệp Giáng Sinh được viết từ 10 năm trước vì với tôi, đó chính là những mảnh ký ức và cảm xúc được bảo quản qua thời gian.

4.3. Tham dự Thánh lễ hoặc chương trình văn nghệ Giáng Sinh

Đối với những người theo đạo, việc tham dự Thánh lễ đêm 24/12 là hoạt động thiêng liêng nhất. Không khí trang trọng, tiếng chuông ngân, bài thánh ca quen thuộc như Silent Night vang lên trong ánh nến lung linh tất cả tạo nên một trải nghiệm xúc động và ý nghĩa.

Ngoài ra, nhiều nơi còn tổ chức chương trình văn nghệ Giáng Sinh, tái hiện hoạt cảnh Chúa Giáng Sinh, biểu diễn hợp xướng, múa rối, nhạc kịch… Không dành riêng cho tín đồ, những hoạt động này trở thành không gian văn hóa nơi mọi người được hòa mình vào tinh thần lễ hội một cách nhẹ nhàng, gần gũi.

4.4. Mua sắm, tham quan chợ Giáng Sinh và lễ hội ánh sáng

Tại châu Âu, mùa Noel gắn liền với hình ảnh các chợ Giáng Sinh (Christmas Market), nơi bán đồ thủ công, bánh kẹo truyền thống, rượu nóng và quà tặng nhỏ xinh. Không gian thường được trang trí bằng đèn vàng ấm áp, cây thông lớn giữa quảng trường và những bản nhạc du dương tạo cảm giác như bước vào một thế giới cổ tích.

Tại Việt Nam, dù không có chợ Giáng Sinh truyền thống, nhưng các trung tâm thương mại, nhà thờ lớn và phố đi bộ vẫn trở thành điểm đến “check-in” quen thuộc của người trẻ. Hoạt động mua sắm cuối năm, kết hợp săn khuyến mãi dịp lễ, cũng là một phần tất yếu của không khí Giáng Sinh hiện đại.

4.5. Làm thiện nguyện và chia sẻ với người khó khăn

Giáng Sinh là dịp kết nối cộng đồng và lan tỏa lòng nhân ái. Nhiều nhóm thiện nguyện, nhà thờ và cá nhân lựa chọn tổ chức tặng quà, nấu ăn, quyên góp hoặc thăm hỏi người vô gia cư, trẻ em mồ côi, người già neo đơn.

Hoạt động này mang ý nghĩa tinh thần rất lớn, vừa giúp người cho cảm thấy được sống đúng giá trị của Giáng Sinh, vừa lan tỏa năng lượng tích cực trong xã hội.

5. Gợi ý cách đón Noel trọn vẹn, ấm áp nhất

Giáng Sinh dù được tổ chức linh đình hay lặng lẽ vẫn luôn là thời khắc đặc biệt trong năm. Sau một năm bận rộn, đây là dịp để mỗi người dừng lại, kết nối lại với bản thân, gia đình và những người xung quanh. Đón Noel không nhất thiết phải cầu kỳ hay theo khuôn mẫu phương Tây, điều quan trọng là bạn cảm nhận được ý nghĩa thật sự của lễ hội này bằng trái tim và trải nghiệm riêng.

5.1. Trang trí không gian sống 

Không cần phải có cây thông lớn hay ánh đèn giăng khắp nhà, đôi khi chỉ cần một góc nhỏ được trang trí bằng vòng nguyệt quế, một chiếc tất đỏ, hay đơn giản là nến thơm với mùi quế đã đủ để tạo nên một không gian đậm chất Giáng Sinh.

5.2. Tổ chức bữa ăn nhỏ cùng người thân hoặc bạn bè

Một bữa tối Giáng Sinh dù đơn giản với gà nướng, bánh mì và trà nóng vẫn là khoảnh khắc đặc biệt nếu có sự hiện diện của những người bạn thương yêu. Cùng nhau nấu ăn, kể cho nhau những câu chuyện của năm cũ, hoặc chỉ đơn giản là ngồi yên lặng và nghe nhạc cũng đã là một món quà tinh thần quý giá.

Nếu không thể ở cạnh gia đình, bạn vẫn có thể tổ chức “Giáng Sinh online”, gọi video với bạn bè, cùng nhau thổi nến hay mở quà từ xa. Hành động nhỏ, nhưng đủ khiến khoảng cách không còn là trở ngại.

5.3. Tự làm hoặc chọn một món quà mang ý nghĩa cá nhân

Giáng Sinh là dịp tuyệt vời để trao đi sự quan tâm thông qua những món quà nhỏ nhưng đầy tâm ý. Không cần đắt tiền chỉ cần “đúng người, đúng cảm xúc”.

Gợi ý nhỏ: bạn có thể viết tay một tấm thiệp, in một bức ảnh kỷ niệm, làm một playlist nhạc cá nhân, hay tự tay gói món quà với mẩu giấy nhắn riêng. Những điều ấy luôn “chạm” tới trái tim nhiều hơn món đồ đắt giá nhưng vô hồn.

5.4. Dành thời gian cho bản thân 

Trong mùa lễ, chúng ta thường ưu tiên người khác mà quên mất việc lắng nghe chính mình. Vì vậy, nếu bạn đang sống một mình, hoặc đơn giản là muốn tận hưởng Giáng Sinh theo cách riêng, hãy cứ làm điều bạn thích: đọc một cuốn sách hay, viết vài dòng cho bản thân năm cũ, đi dạo phố đêm 24/12 hoặc đơn giản là... nghỉ ngơi không làm gì cả.

5.5. Tham gia các hoạt động cộng đồng hoặc làm thiện nguyện

Nếu bạn mong muốn Giáng Sinh mang giá trị sâu sắc hơn, hãy thử chia sẻ sự ấm áp ấy cho người khác. Có thể là quyên góp áo ấm cho trẻ em vùng cao, gửi quà cho người vô gia cư, hay đơn giản là giúp đỡ một người lạ gặp khó khăn trên đường.

Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy rằng: trao đi là cách để nhận lại hạnh phúc bền lâu nhất, và Giáng Sinh chính là thời điểm vàng để thực hiện điều đó.

Giáng Sinh không đòi hỏi sự hoàn hảo. Dù bạn có cây thông hay không, có người thân bên cạnh hay đang sống một mình, thì mùa lễ này vẫn có thể trở nên ý nghĩa và trọn vẹn nếu bạn thật sự sống với nó bằng sự lắng nghe, kết nối và sẻ chia.

Noel không chỉ là ngày 25/12. Đó là cả một hành trình của văn hóa, tín ngưỡng và ký ức nhân loại. Tôi mong rằng những chia sẻ trong bài viết sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về Giáng Sinh từ lịch sử, ý nghĩa đến những điều tưởng chừng nhỏ bé nhưng đầy thú vị.