Tối ưu Thuế Thu Nhập Doanh Nghiệp: Chiến lược an toàn - hợp pháp

Tối ưu thuế thu nhập (TNDN) là nhiệm vụ quan trọng đối với mọi doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh quy định pháp luật về thuế liên tục thay đổi. Khi nắm đúng quy định, doanh nghiệp không chỉ giảm được chi phí thuế hợp pháp mà còn hạn chế rủi ro trong quá trình thanh tra, kiểm tra. Trong bài chia sẻ dưới đây, Nhanh.vn sẽ chia sẻ đến bạn các chiến lược tối ưu thuế TNDN an toàn, tuân thủ đúng quy định và phù hợp với mọi mô hình kinh doanh.

1. Nắm vững luật thuế, Nghị định, Thông tư

Để tối ưu Thuế TNDN một cách an toàn, bước quan trọng nhất không phải là tìm cách lách luật mà là nắm chắc quy định pháp luật. Khi doanh nghiệp hiểu đúng, hiểu đủ các quy định liên quan đến thuế, đặc biệt là Luật Thuế TNDN và các văn bản hướng dẫn kèm theo, việc vận dụng sẽ trở nên chủ động và hiệu quả hơn. Điều này giúp doanh nghiệp:

• Áp dụng chính xác các chính sách thuế, hạn chế rủi ro bị truy thu hoặc xử phạt do kê khai sai.
• Nhận diện đúng những ưu đãi về Thuế TNDN theo ngành nghề, địa bàn hoặc dự án đầu tư.
• Phân loại chuẩn xác các khoản chi phí được trừ và không được trừ theo quy định.

Như vậy, việc tuân thủ đúng pháp luật chính là cách để tối ưu thuế bền vững. Doanh nghiệp hoàn toàn có thể tận dụng các chính sách hỗ trợ và ưu đãi dành cho đơn vị mới thành lập mà không cần tìm các biện pháp rủi ro. Tuy nhiên, ưu đãi chỉ là "lợi thế ngắn hạn". Sau giai đoạn hưởng ưu đãi, sự vận hành chuyên nghiệp và kiểm soát tài chính - kế toán mới là yếu tố quyết định sự phát triển lâu dài. Nếu chủ quan, doanh nghiệp rất dễ phải đối mặt với các hậu quả lớn hơn nhiều lần về sau.

Theo đó, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/10/2025 và áp dụng từ kỳ tính thuế TNDN năm 2025. Nội dung liên quan đến ưu đãi thuế TNDN được quy định cụ thể tại Điều 12, Điều 13, Điều 14, Điều 18 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025, cụ thể như sau:

(1) Áp dụng thuế suất 10% trong 15 năm; Miễn thuế tối đa 04 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 09 năm tiếp theo đối với:

Thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư mới thuộc ngành, nghề:
2. Ngành, nghề ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp bao gồm:

a, Ứng dụng công nghệ cao, đầu tư mạo hiểm cho phát triển công nghệ cao thuộc danh mục công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển theo quy định của Luật Công nghệ cao; ứng dụng công nghệ chiến lược theo quy định của pháp luật; ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao; đầu tư xây dựng - kinh doanh cơ sở ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao;

b, Sản xuất sản phẩm phần mềm; sản xuất sản phẩm an toàn thông tin mạng và cung cấp dịch vụ an toàn thông tin mạng đảm bảo các điều kiện theo quy định của pháp luật về an toàn thông tin mạng; sản xuất sản phẩm, cung cấp dịch vụ công nghệ số trọng điểm, sản xuất thiết bị điện tử theo quy định của pháp luật về công nghiệp công nghệ số; nghiên cứu và phát triển, thiết kế, sản xuất, đóng gói, kiểm thử sản phẩm chip bán dẫn; xây dựng trung tâm dữ liệu trí tuệ nhân tạo;

c, Sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ thuộc Danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ ưu tiên phát triển do Chính phủ quy định đáp ứng một trong các tiêu chí sau đây:

c1, Sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cho công nghệ cao theo quy định của Luật Công nghệ cao;

c2, Sản phẩm công nghiệp hỗ trợ cho sản xuất sản phẩm các ngành dệt - may, da - giầy, điện tử - tin học (bao gồm cả thiết kế, sản xuất bán dẫn), sản xuất, lắp ráp ô tô, cơ khí chế tạo đến ngày Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 có hiệu lực thi hành mà trong nước chưa sản xuất được hoặc đã sản xuất được nhưng phải đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật của Liên minh Châu Âu hoặc tương đương (nếu có) theo quy định của Bộ trưởng Bộ Công Thương;

d, Sản xuất năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, năng lượng từ việc tiêu hủy chất thải; bảo vệ môi trường; sản xuất vật liệu composit, các loại vật liệu xây dựng nhẹ, vật liệu quý hiếm; sản xuất quốc phòng, an ninh và sản xuất sản phẩm động viên công nghiệp theo quy định của pháp luật về công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp; sản xuất sản phẩm công nghiệp hóa chất trọng điểm và sản phẩm cơ khí trọng điểm theo quy định của pháp luật;

đ, Đầu tư phát triển nhà máy nước, nhà máy điện, hệ thống cấp thoát nước, cầu, đường bộ, đường sắt, cảng hàng không, cảng biển, cảng sông, sân bay, nhà ga và công trình cơ sở hạ tầng đặc biệt quan trọng khác do Thủ tướng Chính phủ quyết định;

Thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư mới thuộc địa bàn tại khu công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, khu công nghệ số tập trung; dự án đầu tư mới tại khu kinh tế nằm trên địa bàn kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn, địa bàn kinh tế xã hội khó khăn. Trường hợp dự án đầu tư tại khu kinh tế mà vị trí thực hiện dự án nằm trên cả địa bàn thuộc địa bàn ưu đãi thuế và địa bàn không thuộc địa bàn ưu đãi thuế thì việc xác định ưu đãi thuế của dự án do Chính phủ quy định.

Thu nhập của doanh nghiệp thuộc ngành, nghề: Doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo quy định của Luật Công nghệ cao 2008; doanh nghiệp khoa học và công nghệ theo quy định của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo 2025;

Thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư:

- Dự án đầu tư trong lĩnh vực sản xuất đáp ứng các điều kiện sau đây:

+ Có quy mô vốn đầu tư tối thiểu 12.000 tỷ đồng và thực hiện giải ngân tổng vốn đầu tư đăng ký không quá 05 năm kể từ ngày được phép đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư;

+ Sử dụng công nghệ đáp ứng yêu cầu theo quy định của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ;

- Dự án đầu tư thuộc đối tượng ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt quy định tại khoản 2 Điều 20 Luật Đầu tư 2020. Chính phủ quy định chi tiết về thời gian thực hiện giải ngân tổng vốn đầu tư đăng ký của các dự án quy định tại điểm này. Thủ tướng Chính phủ quyết định kéo dài thời gian miễn thuế, giảm thuế tối đa không quá 1,5 lần thời gian miễn thuế, giảm thuế quy định tại khoản 1 Điều 14 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025.

Thu nhập của doanh nghiệp từ thực hiện dự án đầu tư mới thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn

(2) Áp dụng thuế suất 10% đối với

Thu nhập của doanh nghiệp từ hoạt động thuộc ngành, nghề sau đây được thực hiện tại địa bàn kinh tế xã hội khó khăn:

- Nuôi trồng lâm sản;

- Sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, chế biến nông sản, thủy sản. Thu nhập từ chế biến nông sản, thủy sản phải đáp ứng các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 4 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025.

Thu nhập của doanh nghiệp từ hoạt động thuộc ngành, nghề:

- Trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng; sản xuất, nhân và lai tạo giống cây trồng, vật nuôi; đầu tư bảo quản nông sản sau thu hoạch, bảo quản nông sản, thủy sản và thực phẩm; sản xuất, khai thác và tinh chế muối, trừ sản xuất muối quy định tại khoản 1 Điều 4 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025

- Xã hội hóa trong các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao, môi trường theo Danh mục loại hình, tiêu chí quy mô, tiêu chuẩn do Thủ tướng Chính phủ quy định; giám định tư pháp.

+ Miễn thuế tối đa 04 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 09 năm tiếp theo nếu hoạt động này thuộc địa bàn quy định tại điểm a, điểm b khoản 3 Điều 12 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 (địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; đại bàn có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn).

+ Trường hợp không thuộc địa bàn quy định tại điểm a, điểm b khoản 3 Điều 12 Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 thì được miễn thuế tối đa 04 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 05 năm tiếp theo.

- Đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để bán, cho thuê, cho thuê mua đối với các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội theo quy định của Luật Nhà ở 2023;

Thu nhập của nhà xuất bản từ hoạt động thuộc ngành, nghề: Xuất bản theo quy định của Luật Xuất bản 2012.

Thu nhập của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã: hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp;

Thu nhập của cơ quan báo chí thuộc ngành, nghề: Báo chí (bao gồm cả quảng cáo trên báo) theo quy định của Luật Báo chí 2016.

(3) Áp dụng thuế suất 15%

Đối với thu nhập của doanh nghiệp từ hoạt động thuộc ngành, nghề: Sản phẩm cây trồng, rừng trồng, chăn nuôi, thủy sản nuôi trồng, chế biến nông sản, thủy sản không thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

(4) Áp dụng thuế suất 17% trong thời gian 10 năm; Miễn thuế tối đa 02 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 04 năm tiếp theo đối với:

Dự án đầu tư mới thuộc ngành, nghề ưu đãi:

- Sản xuất thép cao cấp; sản xuất sản phẩm tiết kiệm năng lượng; sản xuất máy móc, thiết bị phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp, diêm nghiệp; sản xuất thiết bị tưới tiêu; sản xuất thức ăn gia súc, gia cầm, thủy sản;

- Sản xuất, lắp ráp ô tô; sản xuất sản phẩm công nghệ số khác;

- Đầu tư kinh doanh cơ sở kỹ thuật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ sở ươm tạo doanh nghiệp nhỏ và vừa; đầu tư kinh doanh khu làm việc chung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa;

Dự án đầu tư mới thực hiện tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn;

Dự án đầu tư mới tại khu kinh tế không nằm trên địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; Địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn

(5) Áp dụng thuế suất 17% đối với thu nhập của Quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mô, ngân hàng hợp tác xã;

Xem thêm: Miễn thuế TNDN 3 năm: Doanh nghiệp nào được hưởng ưu đãi này?

2. Nắm vững công thức tính Thuế TNDN, thu nhập tính thuế, thu nhập chịu thuế

Để tối ưu thuế hiệu quả, doanh nghiệp cần nắm rõ công thức tính thuế TNDN, thu nhập tính thuế, thu nhập chịu thuế sau:

Việc nắm vững công thức tính thuế chuẩn sẽ giúp doanh nghiệp:

• Ghi nhận doanh thu đúng thời điểm, tránh bị điều chỉnh khi cơ quan thuế kiểm tra.
• Xác định chính xác chi phí được trừ, theo đúng quy định về hóa đơn, chứng từ và điều kiện hợp lệ.
• Tận dụng hiệu quả các ưu đãi thuế, chẳng hạn ưu đãi theo ngành nghề, địa bàn đầu tư hoặc dự án đặc thù.
• Giảm thiểu sai sót trong kê khai, tránh các rủi ro như truy thu, phạt chậm nộp hoặc xử phạt hành chính.

Như vậy, việc nắm rõ công thức không chỉ giúp doanh nghiệp tối ưu nghĩa vụ thuế hợp pháp mà còn tạo nền tảng cho hệ thống kế toán - tài chính vận hành minh bạch, chuẩn và bền vững. Đây là bước quan trọng mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng không thể bỏ qua khi muốn tối ưu thuế một cách an toàn và chuyên nghiệp.

Hệ thống chính sách thuế thường xuyên thay đổi, đòi hỏi doanh nghiệp phải cập nhật kịp thời để tránh rủi ro khi quyết toán. Hãy để Ecomtax đồng hành giúp doanh nghiệp áp dụng đúng quy định và tối ưu thuế TNDN một cách an toàn.

3. Tổ chức bộ máy kế toán và kiểm soát nội bộ chặt chẽ

Ngoài ra, việc tổ chức bộ máy kế toán và kiểm soát nội bộ chặt chẽ là cách tối ưu thuế thu nhập doanh nghiệp. Yêu cầu đội ngũ kế toán phải:

• Nắm rõ hệ thống KSNB (kiểm soát nội bộ).
• Ghi nhận yêu cầu quản lý từ BGĐ
• Thảo luận với phòng ban liên quan: mua, bán, HCNS để ghi nhận giao dịch, khó khăn của họ, không làm cản trọ công việc của họ
• Nắm vững chế độ kế toán, thuế, luật, tín dụng,...

Ngoài ra, bộ máy kế toán là yếu tố quyết định đến độ chính xác của số liệu tài chính. Doanh nghiệp cần:

• Phân công rõ vai trò giữa kế toán công nợ, kế toán kho, kế toán thuế và kế toán tổng hợp.
• Xây dựng quy trình kiểm soát chứng từ gồm: Tiếp nhận - kiểm tra - ghi sổ - lưu trữ.
• Kiểm tra đối chiếu định kỳ giữa bảng kê thuế, số liệu phần mềm kế toán và báo cáo tài chính.
• Ứng dụng phần mềm quản lý để giảm sai sót và đảm bảo tính minh bạch.

Một hệ thống kiểm soát nội bộ tốt giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro về thuế, tăng tính chính xác trong kê khai và bảo vệ doanh nghiệp khi xảy ra kiểm tra của cơ quan thuế.

Tối ưu thuế TNDN không phải là tìm cách giảm thuế bằng mọi giá mà là áp dụng đúng quy định pháp luật. Khi doanh nghiệp nắm chắc quy định, hiểu đúng cách tính thuế và xây dựng hệ thống kế toán minh bạch, việc tối ưu sẽ trở nên dễ dàng và an toàn.

Nếu bạn muốn quản lý kế toán, bán hàng, dòng tiền và thuế hiệu quả hơn, Nhanh.vn là giải pháp toàn diện giúp doanh nghiệp giảm sai sót, tối ưu chi phí và vận hành minh bạch.

Đọc thêm: Luật thuế TNDN 2025: Điểm mới quan trọng doanh nghiệp cần biết

- Các thông tin giải đáp và tư vấn ở trên được chúng tôi cung cấp cho khách hàng của Nhanh.vn. Nếu quý khách có bất kỳ câu hỏi nào hay cần hỗ trợ, vui lòng liên hệ qua email: contact@nhanh.vn  
- Nội dung bài viết này chỉ nhằm mục đích tham khảo thông tin; 
- Xin lưu ý các điều khoản được đề cập có thể đã hết hiệu lực tại thời điểm bạn đang đọc.